Wat is duizeligheid?
Een duizelig gevoel is moeilijk onder woorden te brengen. Niet iedereen bedoelt hetzelfde met het begrip duizeligheid. Er bestaan verschillende vormen van duizeligheid. In het algemeen verstaat men onder duizeligheid het gevoel dat beleefd wordt als de relatie tot de ruimtelijke omgeving verstoord is. Het is het ondergaan van bewegingspatronen, die er in werkelijkheid niet zijn; duizeligheid is dus een illusie. Duizeligheid is altijd een symptoom, het is nooit een zelfstandig ziektebeeld. Op het spreekuur van de huisarts is duizeligheid een veel gehoorde klacht. Het is ook een klacht die sterk leeftijdsafhankelijk is. Met name bij mensen ouder dan 65 jaar komt duizeligheid veel voor.
Duizeligheid kan als zeer bedreigend worden ervaren: Het brengt je letterlijk en figuurlijk uit balans. Er kan een gevoel van onzekerheid ontstaan dat zich over alle aspecten van het dagelijkse leven uitstrekt. De sociale en maatschappelijke gevolgen van duizeligheid zijn vaak groot. Zeker bij oudere mensen kan het soms leiden tot verlies van zelfstandigheid. Door de verschillende oorzaken van duizeligheid is het soms moeilijk om snel tot een diagnose en een behandeling te komen.
Veel voorkomende oorzaken van duizeligheid:
• Ontsteking van het evenwichtsorgaan
• Ziekte van Ménière
• Een aanval van migraine
• Doorbloedingsstoornis of bloeding in evenwichtsorgaan en/of kleine hersenen
• Paroxysmale positieduizeligheid (BPPD)
• Orthostatische hypotensie
• Duizeligheid ontstaat ook bij een laag bloedsuikergehalte of vergiftigingen (bijvoorbeeld door alcohol of medicijngebruik).
• Angst (al dan niet in combinatie met hyperventilatie) en depressie kunnen ook leiden tot duizeligheidsklachten. Meestal betreft het dan een licht, zweverig gevoel en geen draaiduizeligheid
• Cervicogene duizeligheid
BPPD (benigne paroxysmale positieduizeligheid)
De meest voorkomende vorm van duizeligheid is BPPD; kortdurende bewegingsafhankelijke duizeligheid BPPD (benigne paroxysmale positieduizeligheid) is een vorm van draaiduizeligheid die ontstaat bij een plotselinge verandering van de stand van het hoofd. Typische provocerende momenten zijn: omdraaien in bed, overeind komen uit bed, naar boven kijken (bijv. ophangen van de was, ramen zemen), voorover bukken en draaien van het hoofd (achterom kijken). Het kan optreden na een periode met bedrust, schedeltrauma, griepperiode, neuritis vestibularis of operatie. In de helft van de gevallen is er echter in de voorgeschiedenis geen aanleiding voor de klachten te vinden.
Oorzaak
De precieze oorzaak voor BPPD is nog onbekend. Men vermoedt dat loszittende oorsteentjes in het binnenoor door snelle positieverandering neerslaan op de zintuigcellen in het evenwichtsorgaan. Dit leidt tot kortdurende overprikkeling van de zintuigcellen en daarmee tot draaiduizeligheid.
Symptomen
De duizeligheid die optreedt is in de regel een draaiduizeligheid, maar kan soms, zeker bij oudere mensen, worden beschreven als een licht, zweverig gevoel of een valneiging. De duur van de aanval varieert van enkele seconden tot hooguit 1 minuut. Vaak verdwijnen de klachten spontaan binnen enkele weken tot maanden, soms zijn ze slechts enkele dagen aanwezig. De duizeligheidsklachten kunnen typisch intermitterend optreden: een periode met klachten wordt afgewisseld met een klachtenvrije periode. Bij uitzondering worden gevallen gezien waarbij geen spontaan herstel optreedt en klachten jaren voortduren.
Onderzoek
Om een goede diagnose te kunnen stellen is onderzoek nodig. Met behulp van de zogenaamde kiepproef, waarbij het hoofd en het bovenlichaam vanuit zittende houding plotseling achterover worden gekiept, kunnen we de duizeligheid opwekken. Meestal is er is een typische oogbeweging zichtbaar die tijdens de proef kan worden geregistreerd.
Behandeling
Repositiemanoeuvres. BPPD kan goed worden behandeld met manoeuvres waarbij de losliggende ‘steentjes’ worden ‘gereponeerd’ (teruggebracht) naar de plek in het evenwichtsorgaan waar ze oorspronkelijk vandaan komen. De behandeling is over het algemeen kortdurend en direct merkbaar.
Cervicogene duizeligheid
Cervicogene duizeligheid is duizeligheid welke wordt opgewekt door bewegingen vanuit de nek. Deze vorm van duizeligheid wordt vaak omschreven als een licht gevoel in het hoofd en een onstabiel gevoel. De duizelingen kunnen minuten tot uren aanhouden en in episodes optreden. Vaak gaat deze vorm van duizeligheid gepaard met wazig zicht, misselijkheid en nekpijn.
Het mechanisme
Cervicogene duizeligheid wordt veroorzaakt door een dysfunctie van een of meerdere nekwervels en spanning van de nekspieren. Sensoren die hoog in de nek zitten dragen bij aan het gevoel van evenwicht en hebben een directe relatie met het evenwichtsorgaan.
Een bewegingsbeperking kan dus leiden tot veranderde informatie naar het evenwichtsorgaan waardoor je duizeligheidsklachten, een verstoorde balans en onstabiel gevoel kan krijgen.
Het onderzoek
Met name uw verhaal is hierin leidend. Daarnaast moet er een bewegingsbeperking in de nek te vinden zijn en moeten de duizeligheidsklachten op te wekken zijn door bewegingen vanuit de nek te maken.
De behandeling
Door manuele therapie en mobiliteitsoefeningen wordt de bewegingsbeperking opgeheven en zullen de duizeligheidsklachten verdwijnen.
Fysio-In heeft zich via het kenniscentrum duizeligheid in Apeldoorn verder gespecialiseerd in duizeligheid. U kunt bij ons terecht voor onderzoek en behandeling. Eventueel met samenwerking met huisarts of specialist.
Voor meer informatie kunt u ook terecht bij Kenniscentrum Duizeligheid Apeldoorn.